DE SEKWESTER IN DE BELGISCHE RECHTSPROCEDURE: WAT HOUDT DAT NU PRECIES IN?
U heeft er vast wel eens van gehoord: een deurwaarder of notaris die optreedt als sekwester. Klinkt ingewikkeld, toch? Geen zorgen, in deze nieuwsbrief duiken we samen in de wereld van de sekwester in de Belgische rechtsprocedure. Wat betekent het, wanneer wordt het toegepast, en hoe kan u het inzetten? Dat alles (en meer) leggen we u hieronder uit.
1. Wat is een sekwester?
Laten we beginnen met de basis. Een sekwester is een persoon die wordt aangesteld om tijdelijk goederen te beheren waarover onenigheid bestaat. Het kan daarbij gaan om onroerende goederen zoals vastgoed, maar ook om roerende goederen zoals geld, aandelen, kunstcollecties en andere vermogensbestanddelen. Stelt u zich bijvoorbeeld voor dat twee partijen in een juridische strijd verwikkeld zijn over wie recht heeft op een bepaalde som geld of op een waardevol schilderij. Het betwiste goed kan dan in bewaring worden gegeven aan een neutrale derde partij - de sekwester - totdat een definitieve beslissing is genomen.
*
2. Voorwaarden en toepassingswijzen
Niet iedereen kan zomaar als sekwester worden aangesteld. In België moet de sekwester aan bepaalde voorwaarden voldoen. Een deurwaarder, notaris of advocaat wordt vaak aangewezen als sekwester vanwege zijn onafhankelijkheid en deskundigheid. In sommige gevallen kan een andere bevoegde persoon, zoals een accountant of een bedrijfsbeheerder als sekwester worden aangesteld als dat passend is, gezien de aard van de goederen of belangen die beheerd moeten worden. Daarnaast moet het voorwerp van de bewaring duidelijk bepaald zijn en moet er sprake zijn van een juridisch geschil, bijvoorbeeld:
· Bij familiale geschillen:
Een echtscheiding, waarbij de ex-partners het niet eens raken over de verdeling van een kunstcollectie. De sekwester bewaart de kunstwerken totdat er een oplossing is;
· Bij commerciële conflicten:
Een discussie tussen twee bedrijven over een levering van goederen. De goederen worden dan onder het toezicht van de sekwester geplaatst tot er duidelijkheid is over de rechten van de partijen;
· Bij erfenisgeschillen:
De deurwaarder kan de rol van sekwester op zich nemen in een betwiste erfenis om o.a. de inboedel van een overledene te beheren totdat de erfgenamen duidelijk zijn;
· Bij executiegeschillen:
Wanneer er een geschil is over de uitvoering van een gerechtelijke beslissing waarbij betwist wordt wie een bepaald bedrag moet ontvangen. De sekwester zal optreden om de som geld tijdelijk te beheren.
*
3. Het nut van een sekwester
Waarom zou u een sekwester willen inschakelen? Goede vraag! Het nut ligt in de neutraliteit en de rechtszekerheid die een sekwester biedt.
· Neutraliteit: de sekwester heeft geen belang bij het conflict. Hij of zij bewaart de goederen objectief, zonder voorkeur voor een van de partijen.
· Rechtszekerheid: door de goederen in bewaring te geven aan een neutrale partij, weet u zeker dat het geheel niet verdwijnt of op (on)gewild wordt beschadigd. Dit kan cruciaal zijn in gespannen situaties waar het wantrouwen tussen partijen soms groot is.
· Duidelijkheid: door de aanstelling van een sekwester wordt het voor alle betrokkenen duidelijk wie verantwoordelijk is voor het beheer van de goederen in afwachting van een uitspraak.
*
4. Hoe werkt het aanstellen van een sekwester?
Nu u weet wat een sekwester precies is en waarom het nuttig kan zijn, vraagt u zich misschien af hoe men dergelijke procedure in gang zet. Het proces is vrij gestroomlijnd. De aanstelling van een sekwester gebeurt ofwel via onderlinge overeenkomst tussen partijen ofwel via een procedure voor de rechtbank.
Partijen kunnen dus zelf de persoon kiezen om de goederen in bewaring te nemen. Raken zij het niet eens hierover kan één van de betrokken partijen ook de rechtbank verzoeken om een sekwester aan te stellen. De rechter beslist vervolgens of dit noodzakelijk is en welke persoon het meest geschikt voor deze taak.
Eenmaal aangesteld, is de sekwester verplicht om de goederen in kwestie zorgvuldig te bewaren. Hij/zij brengt periodiek verslag uit aan de rechtbank. De bewaring duurt totdat de rechter een definitieve uitspraak over het geschil heeft gedaan. Zodra die uitspraak er is, worden de goederen vrijgegeven aan de partij(en) die ze bij vonnis kregen toegekend.
*
5. Concrete casus
Twee broers, Jan en Pieter, erven samen een stuk landbouwgrond van hun overleden ouders. De erfenis is nog niet verdeeld, maar beiden hebben reeds hun eigen plannen voor het gebruik van het perceel. Jan wil het stuk land verkopen om schulden af te lossen, terwijl Pieter het land wil behouden om het in zijn landbouwbedrijf te integreren. Tijdens de onderhandelingen ontstaat er onenigheid over de waarde van het perceel, waardoor Pieter weigert in te stemmen met de verkoop.
Omdat de onderhandelingen vastlopen, besluit Jan naar de rechtbank te stappen voor een gerechtelijke verdeling. Hij vreest echter dat Pieter in de tussentijd het perceel zal gebruiken of bezwaren, bijvoorbeeld door er een hypotheek op te vestigen of het in pacht te geven. Om deze situatie te voorkomen, kan een sekwester worden aangesteld.
Een sekwester, zoals een notaris of advocaat, kan door de rechtbank worden aangesteld om het perceel te beheren totdat er een definitieve beslissing is genomen. De sekwester zorgt ervoor dat het perceel in goede staat blijft, geen handelingen worden verricht die de waarde van het perceel kunnen verminderen, en dat geen van beide partijen het perceel kan gebruiken of bezwaren zonder toestemming. Dit voorkomt verdere escalatie van het conflict en beschermt de rechten van beide broers totdat de erfeniskwestie definitief is uitgeklaard.
*
6. Conclusie
Een sekwester kan in complexe juridische geschillen een verademing zijn. Zijn/haar tussenkomst zorgt voor rust en zekerheid. Of het nu gaat om waardevolle kunst, vastgoed of een som geld, het laten bewaken door een neutrale partij kan voorkomen dat zaken escaleren. Mocht u ooit in een situatie terechtkomen waarin een sekwester gewenst is, weet dan dat de Belgische wetgeving hier goed op voorbereid is.
Het is raadzaam om de aanvraag van een sekwester met uw advocaat te bespreken. Uw advocaat kan de nodige stappen ondernemen om een verzoek in te dienen bij de rechtbank. Dit verzoek moet goed gemotiveerd zijn. Hierbij dient u uit te leggen waarom het noodzakelijk is om de goederen of gelden in uw geval onder neutraal beheer te plaatsen. De rechter zal dan beoordelen of dit in het belang is van een eerlijke procesvoering.
***
Heeft u vragen of denkt u dat een sekwester in uw zaak nuttig kan zijn? Aarzel dan zeker niet om contact op te nemen met Lijnrecht Law Firm via info@lijnrecht.be , www.lijnrecht.be , via onze socials of via telefoon: 012/26.22.22 . Wij staan met een uitgebreid team, gespecialiseerd in (studenten)huurrecht, klaar om al uw vragen te beantwoorden.
Stephanie VANDORMAEL
Advocaat-medewerkster
Griet MEBIS
Advocaat-vennoot
